Łódź (3)

Spacer po Łodzi (Śródmieście).

Niebo nad Łodzią

W pewien kwietniowy dzień w Łodzi...

Chełmno

Już z bardzo daleka dostrzeżemy charakterystyczną "górę z miastem" czyli niezwykłą panoramę wielkiego i bardzo ważnego w średniowieczu miasta założonego przez Zakon Krzyżacki w 1234 roku. Miasto wytyczono ściśle według spisanych w nim statutów zwanych Prawem Chełmińskim - prawo lokacyjne określało nie tylko sposób zabudowy miasta i wytyczania ulic (za pomocą tzw prętu chełmińskiego - średniowiecznej jednostki miary wymyślonej tam przez Zakon) ale i liczne zagadnienia społeczne jak prawo spadkowe (co ciekawe i nowatorskie jak na tamte czasy - na równi kobiet i mężczyzn). W pierwszym wieku funkcjonowania państwa zakonnego na prawie chełmińskim lokowano szereg miast z reguły powstałych obok zamków zakonu. Nieco później od XIV wieku na zasadach wymyślonych w Chełmnie lokowano szereg miast polskich min Poznań i Warszawę.

Pierwsza stolica państwa krzyżackiego pozostaje miastem wzorcowym pod wieloma względami - niemal każdą ulicę na rozległęj starówce wytyczono w tej samej szerokości a ulice przecinają się pod równym prostym kontem tworząc rodzaj szachownicy. W czasach współczesnych na tutejszych budowlach wzorowano min. zdobienia Pałacu Kultury i regotyzację katedry w Warszawie. Miasto jest jednak przede wszystkim świetnie zachowanym średniowiecznym zespołem miejskim z najdłuższym w Polsce owalem dobrze zachowanych murów obronnych z basztami i bramą grudziądzką oraz niezwykłymi świątyniami należącymi do najstarszych ceglanych budowli w naszej części Europy. Niezwykle widowiskowe panoramy Chełmna z dowolnej strony spowodowały wytyczenie ciekawego szlaku turystycznego wokół miasta; tzw szlak panoram Chełmna to dodatkowa atrakcja warta polecenia tak jak sam spacer po mieście zatrzymanym w czasie.

Toruń - nabrzeże

Toruń - to kolebka Państwa Krzyżackiego. Miasto było pierwsza bazą Zakonu i nieco później jednym z dwóch pierwszych miast lokowanych na Prawie Chełminskim (1234 r.). Jeden z najbardziej unikatowych w skali światowej średniowiecznych zespołów urbanistycznych zaskakuje mnogością świetnie zachowanych i często nie przebudowanych w późniejszych epokach domów mieszczańskich rodem z epoki średniowiecza a także potężnymi kościołami gotyckimi, ruinami zamku i zespołem okazałych murów obronnych od strony Wisły z trzema bramami ,basztami i furtą. Osobliwością jest tu także min krzywa wieża - jedna z gotyckich baszt obronnych mocno odchylona od pionu czy monumentalny gotycko - renesansowy ratusz miejski. Ciekawostkę stanowią też mury obronne w środku obszaru staromiejskiego dzielące niegdyś dwa lokowane obok siebie w podobnym czasie miasta - Toruń i Nowy Toruń ,które zachowały oddzielający je system umocnień do dziś mimo, że połączyły się w jeden organizm miejski jeszcze w średniowieczu. "Gotyk na dotyk" to miasto reklamowe miasta i trzeba przyznać, że trudno o bardziej trafne określenie charakteryzujące klimat Torunia, którego ulice przenoszą w czasie niczym wehikuł czasu. Poniżej mały eksperyment na nabrzeżu.

Łódź - Księży Młyn

Osobliwy wielki zespół fabryczno-mieszkalny wybudowany w Łodzi w XIX wieku był "miastem w mieście" czyli osadą przemysłową niepodlegającą władzom miasta. Imperium przemysłowca Sheiblera posiadało szereg zespołów fabrycznych (głównie przędzalnie) własną stację kolejową oraz duże osiedla mieszkalne tzw famułów (łódzkie ceglane domy robotnicze) z towarzyszącymi im budynkami użyteczności publicznej jak straż pożarna ,szkoła oraz pałace fabrykanckie. Zespół zalicza się do największych i najciekawszych tego typu obiektów na świecie.